نوستالژیا ساخته آندری تارکوفسکی

معرفی فیلمهای برتر سینمای جهان (5): نوستالژیا ساخته آندری تارکوفسکی

 

نوستالژیا - ١٩٨٣
کارگزدان: آندری تارکوفسکی
رنگی، سیه و سفید - ١٣٠ دقیقه
تهیه کننده: فرانچسکو کازاتی
فیلمنامه: تونینو گوئرا - تارکوفسکی
مدیر فیلمبرداری: جوزپه لانچی
بازیگران: اولگ یانکوفسکی- دومیتسیانا جوردانو- پاتریسیا ترونو- لورا دِمارکی- دلیا بوکاردو- آلبرتو کانیا- ارلاندو یوزفسون

خلاصه داستان فیلم: شاعری روسی تبار برای تحقیق و تفحص در احوالات یک آهنگساز هموطنش که دویست سال قبل به ایتالیا آمده و در آنجا ساکن شده و در غربت جان سپرده است، مسیر او را طی می کند.
در این بین راهنمای وی مهر او را در دل می پروراند و مردی نیمه مجنون- نیمه عاقل توجه او را به خود جلب می کند.
مرد شمعی را به شاعر می سپارد تا آنرا روشن به پای مجسمه قدیسه ای برساند و جلوی نابودی جهان را بگیرد...

از نگاهی دیگر: این نخستین فیلم آندری تارکوفسکی است که خارج از وطنش (روسیه) ساخته می شود. و همانطور که از اسمش نیز بر می آید سراسر از غم غربت آکنده است.
لیکن با وجودی که این فیلم در ایتالیا و با همکاری عوامل و افراد غیر روسی ساخته و پرداخته شده، در تمام جنبه ها و نوع دیدگاه و پرداخت روسی می نماید.
راهنمای فیلم در مورد آن می نگارد: « این فیلم از پیوند بین دو فرهنگ روسی و اروپایی و نیز از دلنگرانی و تأثر برای نابودی جهان و راهکارهای نجات آن می گوید. »
در نوستالژیا با فیلمبرداری بسیار زیبایی روبرو هستیم که تصاویر خارق العاده را با نوعی انتقال حسی غمگینانه و متأثرانه برای بیننده ارائه می کند. در تصاویر سرگشتگی و نگرانی و تشویش های کاراکتر اصلی، بیننده رهیافتها و دریافتهای شخصی را با آن مقایسه کرده و برای خود همذات پنداری را بر می گزیند.
شیوه پرداخت و ارائه این فیلم با استادی کامل و چیرگی و تسلط تارکوفسکی که خود گریبانگیر غم شدید غربت بوده، و احساس و ادراک این ویژگی را در دل خود می پرورانده، بسیار اعجاب انگیز و خارق العاده می نماید. این فیلم برای تماشاگرانی که به ویژگی داستانی بودن فیلم اهمیت می دهند، چندان قابل توجه و تحمل نمی نماید. اما تصاویر چشم نواز و خیره کننده منتقل کننده حس و حال خاص برای بیننده از مهمترین و بهترین انگیزه های دیدن فیلم است.
نمای طولانی و بسیار زیبای حمل شمع؛ که نشانی از تکنیک عالی و چیرگی گروه سازنده در برداشت چنین نمایی با زمانی نسبتاً زیاد است؛ عالی و چشمگیر است.
شایان ذکر است که استفاده از رنگها و نور های بخصوص و پیام دهنده و نیز نواها و صداها و موسیقی همراه با فیلترهای مختلط بر روی دوربین که در بر داشت این تصاویر خارق العاده و همنوا و هماهنگ با تصویر، منتقل کننده احساس خاص و دلتنگیها و نگرانیهای تشویش آمیز و غمگنانه حاصل از خلاء جهان پیرامون، بخوبی و به خواست کارگردان را بر عهده می گیرد، مشخص می کند که دیدن چندین باره این فیلم ، خالی از لطف نیست.